Medea Material..

[ENG in below]

• AnkaraDT&İstanbulDT ortak yapımı bir oyunla karşınızdayım. Hem de büyük prodüksiyonlu, şahane görselliği olan.
• Heiner Müller’in Berlin Duvarı yıkılmadan önce yazdığı (1982)
• Medea’yı karakterden çok, materyal olarak ele aldığı.
• Bugüne kadar aklımda kalan en çarpıcı 2. açılış sahnesi oldu (ilki Hamlet). Hakkıyla kaydedemeyeceğimden çekemedim.

Ki şiirsel bir anlatı olarak değerlendirilen Müller’in dilinin -minimalistse de- sahneye konduğu prodüksiyonlarda sıkça deneysel+çarpıcı görsellerle desteklendiği vurgulanıyor.

• Eser tabii ki klasik öyküsü üzerinden Medea‘nın günümüze etkilerine uzanan bir yapıda (mit üzerinden Batı uygarlığının analizi)

modern dünyanın varoluşsal krizleri+toplumsal meseleleriyle harmanlıyor,

• yabancı topraklarda bir kadının karşılaştığı yabancılaşma,
• kadın bedeninin savaş alanı hâline getirilmesi
• ihanet edilen bir aşık&anne kimliği
• doğanın (ve onun yıkımıyla birlikte) da sesi olması->ki karanlık gücü böyle ortaya çıkıyor=modern kapitalizmin doğa suçlarına karşıt figür
• Batı emperyalizmi, göç+yabancı düşmanlığı&toplumsal dışlanmaya eleştiri=‘öteki’nin somut sembolü 

=>

O yüzden eser=bir parçalar bütünü (fragmented theatre)

=tipik başlangıç-orta-son yok

>Zira

• hem Medea’nın parçalanmış iç dünyasının,
• hem de toplumun&tarih anlatılarının kaotik doğasını yansıtması amaçlanmış. 

• Bu kapsamda çoğunlukla tek kişilik bir oyunmuş gibi sahneye alınmış; fazlasıyla monologa sahip. Ancak bu metinler en azından kendi adıma anlaşılması (özellikle yoğunluğu sebebiyle) çok kolay olmadı.

Ki bu, bir anti-tragedya olup karakterin dış eylemlerinden ziyade iç dünyasına yoğunlaşmasındanmış. (içindeki yıkımı+toplumun dayattığı kimlikler&kadınlığın radikal sorgulaması).

• Az buçuk öyküye hakim olduğumdan bir şekilde zihnimde yapılandırdım da, dilerdim ki az daha açıklayıcı metinsel bir düzlemde ilerlesin. Tabii ki bir sanat tiyatrosu. Bu sebepten de uyarlama bu minvalde.
• Diğer taraftan, Medea’yı öylesi büyük bir emekle canlandırdığı her şekilde anlaşılan performansıyla Sükûn Işıtan’ı ne kadar alkışlasak az. 
• Kısacası görselliği müthiş olan böyle sindire sindire izlenilesi büyük bir prodüksiyon var karşımızda.

[in ENG]

Medea Material..

• Co-produced by Ankara&Istanbul State Theatre, a big production w stunning visuals
• Written by Heiner Müller in 1982, before the fall of the Berlin Wall
• Approaches Medea not as a character but as material.
• Features the 2nd most striking opening scene I’ve ever witnessed (1st:Hamlet). Couldn’t take a picture of it, as I didn’t feel I could do it justice.

Müller’s poetic narrative—minimalist as it may be—has often been staged w experimental&striking visuals&this production is no exception.

• The play naturally builds on Medea’s classic story, exploring its relevance to contemporary issues. Through the lens of myth, it analyzes Western civilization&merges the existential crises&social issues of the modern world:
• The alienation faced by a woman in foreign lands
• The treatment of the female body as a battleground
• Betrayal experienced by a lover&mother
• Giving voice to nature (&its destruction)->how Medea’s dark power manifests=counter-figure to modern capitalism’s crimes against nature
• Critique of Western imperialism, xenophobia, migration&social exclusion, w Medea embodying the “Other” in a very tangible way

=>

the play=fragmented whole

=not follow a typical beginning-middle-end structure

>reflects both

• Medea’s fragmented inner world&
• chaotic nature of society+historical narratives
• In this framework, the production is mostly staged as a 1-person play, dominated by monologues. Yet, I didn’t find these texts particularly easy to grasp, primarily due to their density.

>This stems from the play being an anti-tragedy, focusing less on the character’s external actions&more on her internal world (her inner destruction&radical questioning of socially imposed identities&womanhood).

• Having some familiarity w the story, I managed to piece things together in my mind. I wish the script had been just a bit more explanatory. Then again, this is an artistic theatre production, so the adaptation is in line w that vision.
• On another note Sükûn Işıtan’s performance as Medea, embodying the character w such tremendous effort, deserves endless applause.
• In short, a visually breathtaking, slow-burning production that’s worth savoring.

Uzun hali:

* 20. yüzyıl Avrupa tiyatrosunun en önemli oyun yazarlarından ve Almanya’nın en prestijli edebiyat ödülü Lessing’in de sahibi Heiner Müller’in 

* 1982’de Berlin Duvarı yıkılmadan önce kaleme aldığı bu oyun, 

* Medea’yı bir karakterden ziyade materyal olarak ele alıyor ve 

* bağlantı+karşıtlıklarla Medea miti üzerinden Batı uygarlığını analiz ediyor.

Eserin yalnızca bir tiyatro metni değil, aynı zamanda şiirsel bir anlatı olarak da değerlendirildiği;

Müller’in dilinin, bir yandan minimalistken, bir yandan da görsel bir zenginlik taşıdığı ifade buluyor.

Ve bu özelliğin, oyunun sahneye konduğu prodüksiyonlarda sıkça deneysel ve çarpıcı görsellerle desteklendiği vurgulanıyor.

- Eser adından da anlaşıldığı gibi mitolojinin çok önemli hikâyelerinden Medea‘nın öyküsü üzerine.

Ancak onu müzik+hareketin merceğinden anlatıyor. Zira Müller’in şiirini&karmaşık kesişimselliğini dans-tiyatro gösterisiyle bir araya getiriyor.

- Yani onun o milattan öncesinden günümüze etkileri uzanan yansımaları üzerinden ilerleyen bir yapıya sahip.

* Müller, Medea’yı yeniden anlatmakla kalmıyor; modern dünyanın varoluşsal krizleri+toplumsal meseleleriyle harmanlıyor.

* Müller’in Medea’sı, yalnızca yabancı topraklarda bir kadının karşılaştığı yabancılaşmayı değil, aynı zamanda kadın bedeninin bir savaş alanı hâline getirildiğini de anlatıyor.

-> Medea’nın ihanet edilen bir aşık ve anne kimliği, kadının tarih boyunca görmezden gelinen çığlığını yansıtılıyor.

* Ancak Medea eserde sadece bir kadın olarak değil, doğanın (ve onun yıkımıyla birlikte) sesi olarak da yorumlanıyor. 

* Medea’nın karanlık gücü ise doğanın tahrip edilmesiyle paralel bir şekilde ortaya çıkıyor. 

* Bu durum, Medea’yı yalnızca ihanet eden bir eş değil, aynı zamanda modern kapitalizmin doğaya karşı işlediği suçlara karşı bir figür haline getiriyor.

* Böylece Medea hikâyesi Batı emperyalizmine, yabancı düşmanlığına ve toplumsal dışlanmaya bir eleştiri olarak kullanılıyor. 

* Medea, ‘öteki’nin (yabancı olanın) somut bir sembolü hâline geliyor. Özellikle 20. yüzyıldaki göç ve yabancı düşmanlığı tartışmalarına dair bir alegori niteliği de taşıyor.

=>

Dolayısıyla eser parçalı bir yapıda (fragmented theatre). 

>tipik bir başlangıç-ortası-sonu olan hikâye örgüsüne sahip değil.

>Metin, adeta bir parçalar bütünü gibi. 

Çünkü bu yapısal tercih, 

~>> hem Medea’nın parçalanmış iç dünyasını,

hem de toplumun ve tarih anlatılarının kaotik doğasını yansıtmayı amaçlıyor. 

- Bu kapsamda çoğunlukla tek kişilik bir oyunmuş gibi sahneye alınmış. Dolayısıyla fazlasıyla monologa sahip. Ancak bu metinler en azından kendi adıma anlaşılması (özellikle yoğunluğu sebebiyle) çok kolay olmadı.

Ki Müller’inki Euripides’in Medea’sından farklı olarak bir anti-tragedya olup içsel monolog niteliği taşıdığını okumam bunu doğruladı. Dolayısıyla eser, karakterin dış eylemlerinden ziyade iç dünyasına yoğunlaşıyor. Medea’nın kendi içindeki yıkımı, toplumun ona dayattığı kimlikler ve kadınlığın radikal bir sorgulaması olarak sunuluyor.

- Ancak az buçuk öyküye hakim olduğum için bir şekilde yapılandırmayı zihnimde salladım. Dilerdim ki en azından biraz daha açıklayıcı metinsel bir düzlemde ilerlesin. Tabii ki bir sanat tiyatrosu. Bu sebepten de uyarlama bu minvalde.

- Diğer taraftan, Medea’yı öylesi büyük bir emekle canlandırdığı her şekilde anlaşılan performansıyla... ne kadar alkışlasak az. 

- Kısacası görselliği müthiş olan böyle sindire sindire izlenilesi büyük bir prodüksiyon var karşımızda.