Bir Evlilikten Sahneler / Ingmar Bergman..

[ENG is below]

• @MugaMag kitap kulübü Aralık 2024 seçkisi.
• Öncelikle bu yazıyı, filmini/dizisini seyretmeden kaleme aldığımı belirtmeliyim.
• Zira ‘Bir Evlilikten Sahneler’; Ingmar Bergman tarafından yazılmış ve yönetilmiş, öncelikle 1973’te bir mini dizi olarak yayımlanan, ardından filme dönüştürülen bir yapım. Kitap versiyonu da senaryonun metinleştirilmiş hâli.
• İlk olarak kitabı, oldukça açık sözlü ve çarpıcı bir metin olarak buldum. 
• Tam bir biblioterapi atölyesi kitabı gibi hissetmedim değil. 
• Çünkü başta mükemmel görünen bir çiftin (ve fakat mükemmel olduklarını ima etmeye çalıştıkları sahnelerde, altta bambaşka şeylerin yaptığını çok rahat hissettiren) neden öyle olduklarını kendi entellektüel ve çağcıl zihinlerinde bir şekilde anlamlandırsalar da (96, 122 vd) ne yazık ki aslında tam çözemediklerinin kesitleri bizlere sunuluyor, eser boyunca.

“Kendimizi yarı doğrularla eğledik. İkimiz de psikoloji okumuştuk, o yüzden her şeyi açıklayabiliyorduk. Kavga etmemek çok rahattı. Tabii arada gerçekten öfkelenip birbirimize bir şeyler söylediğimiz oluyordu.”

• Bu bağlamda belki biraz tüyo vermek gibi olacak ancak durumlarına üzülmedim değil. Zira sonlara doğru iki tane büyük kesişim var. Onun ilkinde çok ümitlenmiştim ve yüreklenmiştim. Mutlu olmuştum. Ancak sonrasında farklı bir yoldan gidildiğini görmek üzmedi desem yalan olur. 
• Dediğim gibi aslında zihinlerinde buna bir anlam verseler de ve biz de okurken bir dereceye kadar çözümleyip nedensel temellerini oturtmaya gayret etsek de aslında en en kökte buna sebep olan şeylerin çok da açık bir şekilde yazılmadığını görmek açıkçası kitap açısından bende bir eksiklik uyandırdı. 
• Ancak tabii bunlar herkes açısından bilinemeyecek şeyler. Ki söylenmese de hissettirmiyor da değiller. O yüzden de aslında çok da bunun bilinçsizce yapıldığını söyleyemem. 
• Son kertede kitabı beğendiğimi ve etkilendiğimi ifade etmeliyim. Özellikle de çiftler nezdinde ve kendi çözemediklerimizi, çözmemize engel olanları seçerek bir nevi-i yolumuza taş koyduğumuzu bilmek açısından okunması gereken bir kitap olarak düşünüyorum.

Meraklısına:

• Yazar kitabı, kendi yaşamındaki karmaşık ilişki dinamiklerinden etkilenerek kaleme almış. Özellikle de uzun süreli partneri ve işbirlikçisi Liv Ullmann ile ilişkisi, bu hikayeye ilham olmuş. Ki söz konusu ‘73 tarihli dizide de kadın kahramanı partnerinin kendisi oynamış. 
• Bunun yanında, Bergman’ın kendi ebeveynlerinin ilişkisi de bu eser üzerinde iz bırakmıştır.
• İsveç’te dizinin yayımlanmasının ardından boşanma oranlarında gözle görülür bir artış olduğu söylenir. Bu söylenti genellikle abartı olarak kabul edilse de, eser izleyicileri evliliklerini sorgulamaya yönlendirmiş.
• Ve eser, modern ilişki dramalarında devrim yaratmış. O zamana kadar evlilik, genellikle idealize edilmiş bir çerçevede ele alınırken; bu yapıt sevgi, bağlılık ve ihanet gibi konuları olağanüstü dürüst bir şekilde işlemiş. 

Katarina ve ben iki koca çocuğuz. Katarina'nın içinde bir yerlerde oturup ağlayan bir kız çocuğu var, düşmüş, canını yakmış ama kimse teselli etmemiş onu. Ben de başka bir köşede oturmuşum, hiç büyümemişim, Katarina’ya kötü davranmama rağmen niye beni sevemiyor diye ağlıyorum. 

Aynı dili konuşmuyorlar. Dediklerini üçüncü bir dile çevirmek lazım ki anlaşabilsinler.

Biliyor musun, bazen o gün ne getirirse öyle yaşamak istiyorum. Acıktığım zaman yemek, uykum geldiğinde uyumak, canım istediğinde sevişmek. Belki canım çekerse birazcık çalışabilirim de. Bazen içimden uçup, belki de sürüklenip gitmek geliyor.

Bizim okuma yazmamız yok duygulara gelince, duygularımızı okuyamıyoruz. Bir tek seninle ve benimle ilgili değil bu, bütün insanları etkiliyor ve üzücü olan da bu. Bedenimizle ilgili her şeyi öğreniyoruz, Güney Afrika'da tarım nasıl yapılır, pi sayısı nasıl hesaplanır, nasıl hesaplanmalıdır, her şeyi öğreniyoruz ama ruhumuzla ilgili tek bir laf etmiyoruz.

Amma velakin kimsenin aklına gelmiyor ki önce kendimizle, kendi duygularımızla ilgili bir şeyler öğrenebilmeliyiz, kendi korkularımızı, yalnızlığımızı, öfkemizi keşfetmeliyiz. İşte o noktada kör cahiliz, mahvolmuş hırslarımızla vicdan azabı çekerek baş başa kalıyoruz. 

[in ENG]

Scenes from a Marriage / Ingmar Bergman..

• @MugaMag Book Club Dec 2024.
• Written&directed by Ingmar Bergman, was originally released as a miniseries in 1973&later adapted into a film. The book=a textual version of the screenplay.
• I found the book to be a remarkably candid&striking piece of writing. A perfect example of bibliotherapy.
• The story revolves around a seemingly perfect couple, yet from the very scenes where they try to project their perfection, the underlying issues are unmistakably evident. While they attempt to rationalize their dynamics w their intellectual&contemporary mindsets (pp.96,122), the narrative consistently reveals that they never fully resolve their underlying problems.
• In this sense couldn’t help to feel sorry. Towards the end, there are 2 major intersections in their relationship. The 1st one filled me w hope&even joy, but it was disheartening to see that they eventually chose a different path.
• As much as the narrative allows us (&the couple) to analyze their struggles&even pinpoint some causal foundations, it leaves the deepest causes unexplored, creating a sense of incompleteness. However, perhaps these causes cannot be explicitly known for anyone. Even though they aren’t stated outright, they are certainly felt. I don’t believe this omission was unintentional.
• In conclusion, I must say I was impressed by the book&found it impactful. It’s a must-read, especially for couples, as it sheds light on how we often sabotage our own paths by clinging to unresolved issues&the obstacles they create.

For the curious:

• The story was inspired by both Bergman’s long-term relationship w Liv Ullmann&the marriage of his own parents. His partner at the time, played the female protagonist in ‘73 series.
• Interestingly, after the series aired in Sweden, there was a noticeable increase in divorce rates. While this has often been dismissed as an exaggeration, the work undeniably led viewers to question their marriages.
• The piece revolutionized modern relationship dramas. Until then, marriage was often depicted in an idealized light, but this work tackled themes like love, commitment&betrayal w extraordinary honesty.