Savaşları, Kralları ve Filleri Anlat Onlara / Mathias Énard..

Savaşları, Kralları ve Filleri Anlat Onlara / Mathias Énard..

* Fransızca: Parle-leur de batailles, de rois et d'éléphants

[ENG is below]

• @bewaterbookcafe X @fundasakaoglu bibliyoterapi atölyesi Temmuz 2025 kitabı.
• Hayatımda okuduğum en muhteşem kitaplardan biri oldu. 
• Yazılarımı takip ediyorsanız, fark etmiş olabilirsiniz ki; normalde hayran kaldığım kitaplar çoğunlukla yaratıcı cümlelerinden dolayı olur ve hangi alıntıyı burada paylaşacağımı şaşırırım. 
• Ancak bunda genel olarak kitabın ortaya konuluşunun yaratıcılığı ve o yaratıcılığa kaynak oluşturan fikrin orijinalliği beni benden etti.
• Velhasıl öyle küçük bir bilginin oradan kesip çıkarılması, diğer gerçek bilgilerle böylesi yaratıcı bir şekilde bağlantısı kurularak; hem de çok da fazla dallanıp budaklandırılmadan ilişkilendirilerek, bir bütünsellikle kurgulanması; hem de boşlukların gerçek ötesi potansiyel olasılıkta detaylarla beslenerek doldurulması olağanüstüydü.
• Tam bir sanatçı kitabı olduğunu düşünüyorum. 
• Hem bir sanatçının yaşamı kurgusal düzlemde anlatılıyor —ki kurgu olduğu çok sorgulanılası— hem de yine en az az onun kadar bir sanatçı üslubuyla yaratılarak kaleme alınmış. 
• Tek kelimeyle hayran kaldım. Keşke ben yazsaydım dedim.

Kulakları bu yüzden müziği unutuyor; oysa belki de onu bu hale sokan, gözlerini titreten ve onları akmayan gözyaşlarıyla dolduran belki de müziğin ta kendisi; tıpkı Ayasofya'daki o öğleden sonra gibi, sanatçı ne zaman güzelliğe dokunsa ya da yaklaşsa, birbirine karışan mutlulukla kederden içi ürperiyor.

Mesihî yanında onu izliyor; onun bedenle ruhun birleştiği ve sadece Sanat'ın ya da belki afyonla şarabın sunabileceği bir hazza kapılmış olduğunu görüyor ve yabancı misafirin, gözlerini ayıramadığı hünsa güzelliklerin ritmiyle heyecanlandığını görmekten memnun, gülümsüyor.

Bu Osmanlılar kesinlikle ışık ustası. Tıpkı Bayezid Camii gibi bir tepede yer alan Bayezid Kütüphanesi her yerde var olan ama rahatsız etmeyen, ışıkları okuyanlar üzerine asla doğrudan vurmayan bir güneşle dolu. 

İhtişamıyla ziyaretçiyi ezmek yerine onu bütünün merkezine yerleştiren, onu okşayan, coşturan, sakinleştiren bu sade mekândaki mucizevi ahengin sırrının pencerelerin konumunun ve bakış yönlerinin yerleştirilmesindeki ustalıkta yattığını keşfetmek için insanın Michelangelo'nun dikkatine sahip olması gerekir.

Leke içindeki bu deftere kıymetli şeyleri not ediyor. Sonu gelmeyen sıralamalar halinde her çeşit nesne, hesaplar, harcamalar, malzemeler, çamaşır, yemek listeleri, sadece kelimeler. Defteri, onun sandığı.

[in ENG]

Tell Them of Battles, Kings and Elephants / Mathias Énard..

French: Parle-leur de batailles, de rois et d’éléphants

• @bewaterbookcafe X @fundasakaoglu Bibliotherapy workshop – July 2025 book selection.
• This became one of the most magnificent books I’ve ever read in my life.
• If you’ve been following my writings, you might have noticed that the books I admire are usually ones with exceptionally creative sentences, and I often get lost trying to decide which quote to share.
• But in this case, it wasn’t just the language — it was the conceptual creativity behind the entire book and the originality of the idea that inspired it, which completely swept me away.
• The way a small piece of historical information was extracted, then imaginatively linked with other real facts — without unnecessary complications — and crafted into such a coherent whole was extraordinary.
• And how the gaps were filled with beyond-realistic, beautifully imagined details… simply stunning.
• I truly believe this is an artist’s book.
• Not only is it about the life of an artist (presented through fiction — though the line between fiction and reality is very thin here), but it’s also written with the flair and sensibility of an artist.
• In one word: I was mesmerized.
• I found myself thinking: “I wish I had written this.”

Meraklısına: Ve şahane toplantıdan notlar..

• Yazarın “Yağ ve Mermer” isimli diğer kitabı okumaları ise.
• Kitap büyülü gerçeklikten ise, oryantalist bir bakış açısına sahip. 
• Ancak doğu ve batı sentezi tam da beklediğimiz bir dengede. 
• Eser, Rönesans sanatçısının doğu felsefesi ile imtihanını konu alıyor. 
• İstanbul birinci katmanda doğu ve batı arasındaki köprü olarak sembolize ediliyor 
• İstanbul ikinci katmanda ise bilinç ve bilinç dışı arasındaki bir köprü olarak sembolize ediliyor. Kaldı ki bilinç = batı, bilinç dışı = doğu
• Oryantalizmin temel işleyiş sistemi de buna dayanıyor.
• Doğu -> kontrol edilemeyen; pick bir dünya var. 
• Doğu’nun da batının da tüm gölgede kalmışlarına kucak açmış bir şehir İstanbul. 
• Dolayısıyla İstanbul kişiselleştirilmiş.
• İstanbul, bilinç ve bilinçdışının karıştığı bir dünya. O yüzden de o kafa karışıklığı ile de Mesihi tarafından temsil ediliyor.
• Ki o sentez -> kişiyi iyi sanatçı yapıyor. 
• -> Hac yolculuğuna benzeyen bir atmosfer yaratıyor. 
• Rönesans = modern insanın tohumlarının atıldığı dönem. 
• İzleme önerisi: Osmanlı imparatorluğu dizisi, iki sezon (Rise of Empire: Ottoman) 
• Rönesans dönemi, insanın kendini bulması ve dünyayı anlaması durumunun olduğu bir dönem ki kitap da öyle.
• İstanbul’da Paganizmden giden katmanları = bilinç dışı katman 
• (fetih ile birlikte Paganizm bitiyor = Türk kökenlerimizden kopuyoruz)
• Rönesans -> yeniden doğuş / paganizmin yeniden doğuşu -> 19. yüzyıl 
• Protestanlığın çıkışı ile Hristiyanlık güçsüzleşiyor (Osmanlı en güçlü iken) -> Kanuni ile kültürlerine etkisinden korunuyorlar
• Aslında yeniden doğuş = insanın kendisiyle yeniden bağlantıyı kuruşu. 
• Aslan karakterim üzerinden görüldüğü gibi tüccarlar ve krallar birlikte zenginleşti. (Rönesans’la birlikte yaşanan yeniden doğuş kapsamında) => sosyolojik olarak en büyük değişim bu dönem.
• Orta sınıf da ilk kez bu dönem ortaya çıkıyor. 
• Böylece = sıradan bir insan ticaret yaparak ilk kez yükselebilir oluyor. 
• İzleme önerisi = Uzak Ufuklar filmi (Far Away)
• Rönesans’ın 4 temeli (felsefi olarak bu ilkelere sığınıyor) => Üretici, denge, uyum, disiplin
• Doğu = pratik (-yap yapmak)
• Batı = kitabî bilgi  (-bil bilmek)
• Mesihi = Mikelangelo‘nun animası (duygusal yapının aşırı yüksek olması)
•                 [şairlerin çoktur zaten]
•                 [Mikelangelo‘nun eril’i çok yüksek]
•             = bilinç dişini temsil ediyor
• Vasarî-sanatçıların yaşamı isimli kitabın özeti bir diğer okuma önerisi.
• Mesihi üzerinden de görüldüğü gibi: batıyı işin içine sokup zeka ile harmanlamazsan başarıyı yakalayamıyorsun  (karakterin fakir oluşu - ölüşü)
• Sarhoşluk = oryantalizm de bilinç dışına açığa çıkaran. 
• Aynı Mikelangelo olarak dönmüyor zaten Mikelangelo. 
• Hançer = İstanbul’u sembolize ediyor  (kızlar kullanıyor batıda oysaki)
• + aynı zamanda kalleşliğin de sembolü 
• zira Doğu, daha iki yüzlü (kendine de dürüst olamayabilirsin) - Batı daha net
• Maymun = edebiyatta batıyı temsil eden sembol (Darwin, kapitalizmin iştirakı vd)